W dniu 10 września 2022 r miały miejsce na cmentarzu wojennym w Ołtarzewie uroczystości z okazji 83 rocznicy Bitwy Ołtarzewskiej. W tym dniu mieszkańcy z okolic Ożarowa i Ołtarzewa uczcili w uroczysty sposób pamięć o swych bohaterach. Uroczystości zostały uwieńczone symbolicznym złożeniem kwiatów na grobach bohaterów, modlitwą i apelem poległych.
Z tej okazji na Cmentarzu Wojennym w Ołtarzewie odbył się uroczysty Apel Poległych z udziałem Kompanii Reprezentacyjnej Wojska Polskiego. Na zaproszenie Burmistrza Ożarowa Mazowieckiego Pana Pawła Kanclerza na uroczystość przybyli kombatanci, przedstawiciele władz samorządowych, administracji państwowej, duchowni oraz delegacje szkół z pocztami i mieszkańcy Ożarowa Mazowieckiego. Po wystąpieniu Burmistrza, modlitwie oraz Apelu Poległych żołnierze oddali potrójną salwę honorową. Uroczystość na cmentarzu zakończyło odegranie utworu „Śpij Kolego”.
Natomiast nie planowana była kolejna edycja widowiska historycznego pt. „Bitwa Ołtarzewska 1939”. W której w poprzednich latach występowali pasjonaci historii i militariów prezentując krótki epizod walki Armii Łódź na terenie naszej gminy z dnia 13 września 1939 roku. Rekonstrukcja była organizowana przez Stowarzyszenie Historyczne PATRIA. Do udziału w tej inscenizacji zaproszono też Grupę Rekonstrukcji Historycznej 9 Pułku Strzelców Konnych z Grajewa. Organizatorzy wprowadzali zgromadzoną widownię w nastrój tamtych czasów zaczynając od głośnego sygnału syren oraz od pojawienia się gazeciarzy rozdającym widzom Kurier Codzienny opisujący zbrojną napaść Niemców na Polskę. Atmosferę wojny poczuliśmy dzięki zastosowaniu środków pirotechnicznych oraz pojawieniu się na terenie inscenizacji żołnierzy z bronią i pojazdów z epoki, a potyczki i zmagania walczących można było śledzić niemalże na wyciągnięcie ręki. Przez kilkadziesiąt minut mogliśmy uczestniczyć więc w żywej lekcji historii naszych dziejów. Szczególnie duży podziw musiało wzbudzać umundurowanie i uzbrojenie oraz wyposażenie naszych strzelców konnych. Sekcja niemiecka GRH 9 PSK prezentowała zbudowaną przez siebie i cieszącą się wielkim zainteresowaniem replikę niemieckiego samochodu pancernego KFZ – 13. Niecodziennych wrażeń dostarczyła scena palenia się w/w samochodu.
Działania wojenne opisał również poeta Władysław Broniewski we fragmencie wiersza pt.
„Bagnet na broń”
Kiedy przyjdą podpalić dom,
ten, w którym mieszkasz – Polskę,
kiedy rzucą przed siebie grom
kiedy runą żelaznym wojskiem
i pod drzwiami staną, i nocą
kolbami w drzwi załomocą –
ty, ze snu podnosząc skroń,
stań u drzwi.
Bagnet na broń!
Trzeba krwi!
Bitwa Ołtarzewska
Ołtarzew – to nazwa która niezbyt często gości na łamach historii walk wrześniowych 1939 roku. Jednakże to tutaj, na miejscowym cmentarzu, leży pochowanych 996 żołnierzy polskich. Są to bohaterscy obrońcy naszej ojczyzny , którzy w dniach 09-13 września 1939 roku próbowali się przebić do oblężonej Warszawy. W tych dniach wojska niemieckiego XVI Korpusu Pancernego stanęły na drodze oddziałom Armii „Łódź” wycofującej się w kierunku wschodnim. Siłami polskimi, w których skład wchodziły 2, 28 i 30 dywizje piechoty dowodził gen. Wiktor Thomee. Polacy zaatakowali w dwóch kierunkach: Milanówek, Brwinów, Pruszków oraz Święcice ,Ołtarzew ,Ożarów. W krwawych walkach udało się przełamać linie niemieckie pod Ołtarzewem i otworzyć drogę w kierunku północnym przez Umiastów. 13 września po południu gen. Thomee podjął decyzję o marszu w tym kierunku do twierdzy Modlin. Dowodzone przez niego oddziały dotarły do twierdzy, a sam generał został dowódcą jej obrony. Główne siły polskie idące w kierunku Umiastowa osłaniane były do końca między innymi przez żołnierzy bohaterskiego 2 PP Legionów dowodzonego we wrześniu 1939 roku przez pułkownika Ludwika Czyżewskiego.
Przygotował
mgr Edward Braszkiewicz
