MARSZAŁEK
JÓZEF PIŁSUDSKI
1867 – 1935
“Kto nie szanuje i nie ceni swej przeszłości, nie jest godzien szacunku teraźniejszości. Ani nie ma prawa do przyszłości”
Józef Piłsudski
Józef Piłsudski to przede wszystkim twórca niepodległego państwa polskiego, pierwszy Marszałek Polski i Naczelnik Państwa, dwukrotny premier Polski. Dał się poznać zarówno jako odważny i niezłomny dowódca, jak i przewidujący polityk. Był człowiekiem skromnym, nieczerpiącym korzyści ze sprawowanej władzy, całym sercem i duszą oddanym Ojczyźnie.
Urodził się w rosyjskim zaborze 5 grudnia 1867 roku w Zułowie na Litwie, niedaleko Wilna w rodzinie o tradycjach patriotycznych.
Wychowywał się w duchu godności narodowej, w poczuciu wierności Ojczyźnie i walki orężnej z Rosją. Jego ojciec Józef był powstańcem w 1863 roku. Matka Maria pochodziła ze znanego rodu szlacheckiego herbu Magiła. Piłsudski wychowywał się wraz z pięcioma braćmi i czterema siostrami do siódmego roku zycia na wsi później przeniósł sie z rodzina do Wilna. Tam kończy rosyjskie gimnazjum i zapisuje się na studia medyczne w Charkowie. Antypolskie zachowanie rosyjskich urzędników, poniewieranie godności narodowej Polaków przez nauczycieli gimnazjum i profesorów na uniwersytecie pogłębiły u młodego Ziutka nienawiść do rosyjskiego zaborcy. Wkrótce zostaje wydalony z uniwersytetu za udział w rozruchach studenckich. W 1887 roku posądzony o udział w spisku na życie cara Aleksandra III, skazany zostaje na 5 lat pobytu na Syberii. Po powrocie z Syberii kontynuował działalność konspiracyjną pod pseudonimem “Wiktor” i “Mieczysław”. Za tę działalność został ponownie aresztowany i osadzony w więzieniu – w Cytadeli Warszawskiej, a następnie przewieziony do szpitala Św. Mikołaja w Petersburgu, skąd udało mu się uciec.
Następnie koncentruje się na przygotowaniu polskiej siły zbrojnej – udaje mu się powołać do życia “Związek Strzelecki” i “Drużyny Strzeleckie”, a w 1912 roku zostaje wybrany komendantem Głównym. Latem 1914 roku, kiedy wybuchła I wojna światowa, zorganizował 1 Kompanię Kadrową – oddział mający zapoczątkować tworzenie wojska polskiego.
Potem został dowódcą legendarnej I Brygady Legionów Polskich. Ze swoimi żołnierzami dzielił trudy walk w okopach i niebezpieczeństwa wojny. Dzięki swej postawie zyskał wśród rodaków dużą sławę i szacunek. W czasie wojny (1914 – 1918) Legiony miały walczyć u boku Austro – Węgier i Niemiec. Gdy legioniści odmówili złożenia przysięgi na wierność cesarza Austrii i Niemiec, Piłsudski został uwięziony w twierdzy w Magdeburgu.
Po klęsce Niemiec został wypuszczony z niewoli, wraca do Warszawy i 11 listopada 1918 roku przejmuje pełnię władzy w kraju jako Naczelnik Państwa. Przystępuje do rozbrajania żołnierzy niemieckich stacjonujących jeszcze w Polsce i zajmuje się odbudową niepodległego państwa polskiego. Po 123 latach zaborów kraj nasz odzyskuje niepodległość.
Bardzo spektakularnym wyczynem Józefa Piłsudskiego było pokonanie Rosjan w sierpniu 1920 roku niedaleko Warszawy. Dzięki działaniom strategicznym komendanta wojska polskie powstrzymały wroga i wyparły go z naszych granic. To wspaniałe zwycięstwo nad bolszewikami określa się mianem “Cudu nad Wisłą”.
Po wyborze Gabriela Narutowicza na pierwszego prezydenta w wyzwolonej Polsce Piłsudski postanowił odsunąć się od polityki, rezygnując ze wszystkich funkcji wojskowych. Osiadł wraz z żoną i córkami (Wandą i Jadwigą) w Sulejówku pod Warszawą. Tam odwiedzili go towarzysze z Legionów i zwolennicy polityczni. Powrócił do polityki po przewrocie majowym w 1926 roku i aż do śmierci decydował o najważniejszych sprawach w Polsce.
Wiosną 1935 roku stwierdzono u niego raka wątroby. Zmarł 12 maja 1935 roku o godzinie 20:45 w Belwederze. Śmierć Józefa Piłsudskiego okryła żałobą całe społeczeństwo polskie. Żal po śmierci “Dziadka” objął wszystkich niezależnie od ich poglądów. Dowodem tego niech będą słowa pożegnalne Romana Góreckiego (pisownia oryginalna): “Najukochańszy nasz Wódz, Największy Człowiek, jakiego Polska w ciągu dziejów wydała – odszedł na wieczność. Odszedł od nas Pierwszy Żołnierz Polski, niestrudzony bojownik wolności, przez wieszczów narodu wyśniony, który wskrzesił Polskę do bytu niepodległościowego po wielkiej niewoli. Stworzył silna armię, która pod Jego dowództwem krwią i znojem żołnierza polskiego wyznaczała granice Rzeczypospolitej. Geniusz – nieprzerwana praca i niezłomna wola Marszałka postawiła Polskę w rzędzie mocarstw Europy”. Został pochowany w krypcie św. Leonarda pod Wieżą Srebrnych Dzwonów na Wawelu w Krakowie. Serce zaś – zgodnie z jego ostatnią wolą – spoczęło w grobie matki na wileńskim cmentarzu Rossie.